متفرقه
توانایی شگفتانگیز گربهها برای زنده ماندن از سقوط از ارتفاع
گربهها معمولاً کارهایی انجام میدهند که سگها، پرندگان و دیگر حیوانات خانگی هرگز نمیتوانند. در این مقاله به توانایی شگفتانگیز گربهها در پرش از ارتفاع میپردازیم. چرا برخی از گربهها میتوانند بدون آسیب رساندن به خود از سقوط از ارتفاع زیاد زنده بمانند؟ آیا گربهها واقعاً نُه جان دارند؟ یا پاسخ در ترکیبی از ژنتیک، فیزیک، زیستشناسی تکاملی و فیزیولوژی گربهها نهفته است؟
علم توضیحی در مورد توانایی شگفتانگیز گربهها برای زنده ماندن در هنگام سقوط ارائه میدهد.
در طبیعت، گربهها بسیار از درختان بالا میروند. همانند میمونها، مارها، سنجابها و دیگر حیواناتی که از درختان بالا میروند، گربهها گاهاً از شاخه درختی میافتند و طبیعت آنها را آماده کرده است تا از عهده این سقوط برآیند.
گربهها دارای رفلکس قائم شدن (Righting Reflex) هستند. آنها میتوانند در هوا پیچ بخورند بنابراین هنگام فرود آمدن پاهای آنها زیر آنها قرار میگیرد. این رفلکس باعث میشود که با صورت یا کمر روی زمین نخورند. بعلاوه، گربهها استخوانهای ترقوهشان بهصورت شناور آزاد است، ستون فقرات انعطافپذیری دارند، دارای پاهای پشتی قدرتمند و وزن کم بدن هستند. این موارد با هم کار میکنند تا تأثیر سقوط را به حداقل برسانند.
آیا گربهها واقعاً میتوانند از سقوط از ارتفاع بالا زنده بمانند؟
بله! در حقیقت، هرچه میزان ارتفاع بیشتر باشد، احتمال زنده ماندن گربه نیز بیشتر است!
در مطالعهای که در سال ۱۹۸۷ بر روی ۱۳۲ گربهای انجام شد که پس از سقوط از ساختمانهای بلند به کلینیک دامپزشکی اضطراری شهر نیویورک آورده شده بودند، ۹۰٪ گربههای درمان شده زنده مانده و فقط ۳۷٪ برای زنده ماندن به درمان اضطراری نیاز داشتند.
انسانهایی که از بیش از ۱۰ طبقه سقوط میکنند ۵ درصد شانس زنده ماندن دارند درحالیکه گربهها برای زنده ماندن از همین ارتفاع ۹۵ درصد شانس دارند.
اما چرا؟ پاسخ در سرعت حد نهفته است.
سرعت حد (Terminal Velocity) بهعنوان سرعتی است که در آن یک جسم (یا گربه) که به طور آزاد سقوط میکند به همان اندازه نیروی به سمت پایین گرانش با مقاومت در برابر باد مواجه میشود. این سرعتی است که شتاب در آن متوقف میشود.
گربهها با سرعت 60 مایل در ساعت - یا تقریباً 5 طبقه سقوط آزاد – به سرعت حد میرسند درحالیکه انسان تا 120 مایل در ساعت به همان سرعت نمیرسد.
همچنین، گربهها شتاب گرفتن را میتوانند حس کنند. آنها میدانند چه زمانی بهسرعت حد رسیدهاند و آرام میشوند. توانایی آنها در آرامش هنگام سقوط در هوا با سرعت ۶۰ مایل در ساعت کمک بزرگی به آنها میکند.
بااینحال گربهها معمولاً از هر ارتفاعی زنده نمیمانند. به عنوان مثال، پرتاب از هواپیما در پرواز یا بالای آسمانخراش نیویورک پایان خوشی نخواهد داشت.
اما با این وجود یک گربه خوششانس توانست از ۳۲ طبقه سقوط کند و زنده بماند. در حقیقت، آن گربه فقط دچار شکستگی دندان و هواجنبی شد. البته این یک مورد خاص است. وسنا ولوویچ، یک انسان، به دلیل زنده ماندن از سقوطی به ارتفاع ۱۰ هزار فوت بدون چتر نجات، شناخته شده است.
بسیاری از گربهها با وجود مهارت هوایی خود، در اثر سقوط از ارتفاع آسیب میبینند، به همین دلیل است که ما باید گربههای خود را در برابر خطر سقوط با بستن پنجرهها و مراقبت از آنها محافظت کنیم.
آیا گربهها همیشه روی پاهایشان فرود میآیند؟
همیشه اینطور نیست، اما در اغلب موارد بله.
رفلکس قائم شدن که قبلاً در مورد آن صحبت کردیم به روشی دقیق و قابلپیشبینی اتفاق میافتد. ابتدا گربهها سر خود و سپس پاهای جلویی خود را راست میکنند. در همین حال، آنها پاهای عقب خود را از هم باز میکنند. این قرار گرفتن عجیب باعث میشود گربه در تمام مدت سقوط در هوا نچرخد. گربه فقط پس از اصلاح نیمه جلویی بدن خود، پاهای عقب خود را برمیگرداند تا ابتدا روی پنجههای جلویی و سپس روی پنجههای عقب خود بنشیند درحالیکه کمر خود را قوس میدهد.
بااینحال هنوز هم گربهها همیشه اول روی پا فرود نمیآیند. سقوط از چند فوت یا حتی چندطبقه با پرش از بالای یک ساختمان یکسان نیست. برخی از گربهها سعی میکنند از ارتفاعات پرش کنند. در حقیقت، این رفتار بسیار رایج است، متخصصان گربهها آن را سندرم ارتفاع بالا (High-rise syndrome) مینامند.
متأسفانه، شکستگی استخوان، خرد شدن دندان، آسیبدیدگی داخلی و موارد بدتر نیز میتواند به وجود آید. بسیاری از گربهها از سقوط جان سالم به در میبرند اما در خیابانهای ناشناخته گم میشوند. همیشه بهتر است گربههای خود را در داخل خانه نگهداری کنید تا ایمنی آنها تضمین شود.
انسانها از توانایی شگفتانگیز گربهها برای زنده ماندن از سقوط چه آموختهاند؟
کاوشگران فضایی اولیه در مطالعه بیوزنی از گربهها استفاده کردند. محققان در آزمایشی که در سال ۱۹۶۹ انجام شد کشف کردند که گربهها در یک محیط بدون جاذبه دیگر توانایی قائم کردن خود را ندارند. آنها از پاسخ این گربهها برای کمک به فضانوردان برای جهتگیری خود در شرایط بیوزنی استفاده کردند.
سخن آخر
گربههای ما حیوانات شگفتانگیزی هستند. آنها ظریف، ماهر و سبکوزن هستند. یک گربه سالم در وزن ایدهآل خود میتواند انجام حرکات آکروباتیک بیشتری نسبت به یک گربه ناسالم یا با اضافهوزن انجام دهد بنابراین بهتر است نسبت به این موضوع توجه کافی داشته باشید تا حیوان شما از شرایط مطلوبی برخوردار شود. ?
فرم نظردهی