بیماری ها
چطور از گربه خود در برابر عوارض ناشی از واکسن محافظت کنیم
بسیاری از دامپزشکان بر این باورند که سگ‌ها و گربه‌ها باید به طور منظم واکسینه شوند و به اثرات نامطلوب واکسن که ممکن است اتفاق بیفتد توجه چندانی نمی‌کنند. بدتر از آن، این دامپزشکان اثرات طولانی‌مدت واکسن‌ها را نیز نادیده می‌گیرند که می‌تواند عواقب کشنده‌ای داشته باشد. در مورد عوارض واکسن بیشتر بدانید.
- ایجاد ایمنی در حیوانات خانگی از طریق واکسیناسیون برای پیشگیری از بیماری‌های عفونی مهم است، اما بسیاری از سرپرستان حیوانات خانگی متوجه نیستند که واکسن‌های بیشتر، ایمنی بیشتر یا بهتری را ایجاد نمی‌کند.
- بسیاری از دامپزشکان بر این عقیده هستند که عوارض نامطلوب واکسن در حیوانات خانگی - صرف‌نظر از شدت آنها – به دلایلی ارزش ریسک را دارد.
- این دیدگاه خطرناک دامپزشکان با این واقعیت اثبات می‌شود که اکثر دامپزشکان به واکسیناسیون مجدد به‌جای آزمایش تیتر ادامه می‌دهند. آزمایش تیتر ایمنی حیوان را اندازه‌گیری می‌کند و مشخص می‌کند که آیا گربه یا سگ شما به واکسیناسیون مجدد نیاز دارد یا خیر.
- دامپزشکان همچنین واکسینوز (vaccinosis) را به رسمیت نمی‌شناسند. واکسینوز به‌عنوان یک واکنش مزمن نه‌تنها به ویروس تغییریافته موجود در واکسن‌ها، بلکه به مواد شیمیایی، ادجوانت‌ها (ترکیبی شیمیایی یا بیولوژیک که باعث تحریک غیراختصاصی سیستم ایمنی علیه آنتی‌ژن‌هایی می‌شود که به همراه آن تزریق شده است) و سایر اجزای رده‌های سلولی کشت بافت و همچنین تغییرات ژنتیکی احتمالی که می‌تواند ایجاد شود گفته می‌شود.
- شما به‌عنوان سرپرست حیوان خانگی خود می‌توانید کارهایی را انجام دهید تا مطمئن شوید که خطر واکنش‌های نامطلوب واکسن در سگ یا گربه شما به حداقل برسد.
متأسفانه، اکثر دامپزشکان همچنان در مورد پتانسیل واکسیناسیون مجدد در ایجاد واکنش‌های نامطلوب در حیوانات خانگی بی‌اطلاع هستند. در نتیجه، آنها به واکسیناسیون مجدد خودکار به‌جای آزمایش تیتر آنتی‌بادی ادامه می‌دهند و این موضوع را چک نمی‌کنند که آیا این حیوانات به واکسیناسیون مجدد دوم، سوم یا دهم در برابر همان بیماری نیاز دارند یا خیر.
از این بدتر این است که بسیاری از دامپزشکان همچنان پروتکل‌های واکسن مشابهی را توصیه می‌کنند حتی پس از اینکه این حیوانات به واکسن‌های قبلی واکنش نشان داده‌اند یا مشکلات پزشکی برای آن حیوانات تشخیص داده شده است. آنها همچنین پتانسیل عوارض نامطلوب ناشی از واکسن را کم‌اهمیت می‌دانند، درحالی‌که واکنش‌های خفیف بسیار معمول هستند؛ اما یک قدم بالاتر از واکنش خفیف واکنش‌های آلرژیک است که می‌تواند تهدید کننده زندگی سگ یا گربه شما باشد.
آنها همچنین اثرات بالقوه درازمدت واکسن‌ها را در نظر نمی‌گیرند، حتی اگر سارکوم‌های مرتبط با واکسن در گربه‌ها، به‌عنوان یک نمونه، "بین ۲ ماه تا ۱۰ سال پس از واکسیناسیون دیده شده است".
برای اینکه بیشتر متوجه این قضیه شوید بیایید نگاهی به صفحه‌ای در وب‌سایت انجمن پزشکی دامپزشکی آمریکا (AVMA) با عنوان "آنچه پس از واکسیناسیون حیوان خانگی خود باید انتظار داشته باشید" بیندازیم.
واکنش‌های جانبی خفیف و جدی‌تر نسبت به واکسن
اولین مجموعه از عوارض جانبی واکسن که AVMA در مورد آن صحبت می‌کند، به‌عنوان شایع و خفیف توصیف می‌شود که ظرف چند ساعت پس از واکسیناسیون ظاهر می‌شود:
- ناراحتی و تورم موضعی در محل واکسیناسیون
- تب خفیف
- کاهش اشتها و فعالیت
- عطسه، سرفه خفیف، گرفتگی بینی یا سایر علائم تنفسی ممکن است ۲ تا ۵ روز پس از دریافت واکسنِ داخل بینی رخ دهد.
AVMA هشدار می‌دهد: معمولاً حیوانات خانگی برخی یا همه این واکنش‌ها را تجربه می‌کنند، و اگر این عوارض بیش از یک یا دو روز طول بکشد یا باعث ناراحتی قابل‌توجه حیوان خانگی شما شود، مهم است که به دامپزشک مراجعه کنید.
گروه دوم واکنش‌ها کمتر شایع ولی جدی‌تر هستند و ممکن است در عرض چند دقیقه تا چند ساعت پس از واکسیناسیون رخ دهند:
- استفراغ یا اسهال مداوم
- خارش پوست که ممکن است ناهموار به نظر برسد (کهیر)
- تورم پوزه و اطراف صورت، گردن یا چشم‌ها
- سرفه شدید یا مشکل در تنفس
- غش کردن
AVMA هشدار می‌دهد که "این واکنش‌ها می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد و نیازمند فوریت‌های پزشکی هستند. در صورت بروز هر یک از این علائم فوراً به دامپزشک مراجعه کنید."
AVMA یک سارکوم در محل تزریق واکسن در گربه‌ها را به‌عنوان "ورم کوچک و سفت زیر پوست" توصیف می‌کند که ممکن است در محل واکسیناسیون که به تازگی انجام شده ایجاد شود و "باید ظرف چند هفته شروع به ناپدید شدن کند." همچنین، "اگر بیش از سه هفته این ورم ادامه داشت، یا به نظر می‌رسد بزرگ‌تر شده است، باید به دامپزشک مراجعه کنید."
اگر به لینک "واکسن‌ها و سارکوم‌ها: نگرانی سرپرستان گربه" از وب‌سایت AVMA مراجعه کنید، می‌توانید اطلاعات بسیار بیشتری در مورد این واکنش نامطلوب غیرمعمول اما جدی که می‌تواند در محل‌های تزریق، از جمله محل تزریق واکسن‌ها رخ دهد به دست آورید.
خطر ایجاد سرطان در گربه‌ها ناشی از تزریق واکسن
سارکوم ها تومورهای بدخیمی هستند که می‌توانند هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی سال‌ها پس از واکسیناسیون ایجاد شوند. سارکوم‌های محل تزریق گربه (FISS)، که سارکوم‌های مرتبط با واکسن (VAS) نیز نامیده می‌شوند، عمدتاً توسط واکسن هاری گربه و واکسن ویروس لوسمی گربه (FeLV) ایجاد می‌شوند.
جامعه دامپزشکی مدت‌هاست که نسبت به سارکوم‌های مرتبط با واکسیناسیون در گربه‌ها آگاهی دارد.
در سال ۱۹۹۱، سه سال پس از آنکه پنسیلوانیا واکسیناسیون هاری را برای گربه‌ها اجباری کرد، کارشناسان دانشکده دامپزشکی دانشگاه پنسیلوانیا ارتباطی را بین افزایش نگران‌کننده سارکوم و واکسیناسیون گربه‌ها کشف کردند. اندکی پس از این کشف، دانشگاه کالیفرنیا در دیویس ارتباطی بین واکسن‌های FeLV (لوسمی گربه‌ها) و سارکوم نیز پیدا کردند.
اکثر اولین سارکوم های مربوط به واکسن بین تیغه‌های شانه گربه‌های مبتلا ایجاد شده بود. این ناحیه‌ای از بدن گربه است که همه واکسن‌ها معمولاً قبل از اواسط دهه ۱۹۹۰ در آن ناحیه تزریق می‌شدند.
برای جداسازی واکسن‌هایی که باعث سارکوم‌ها می‌شوند، در سال ۱۹۹۶ توصیه‌هایی به دامپزشکان صادر شد تا واکسن‌های خاصی را به مکان‌های از پیش تعیین‌شده روی بدن منتقل کنند.
به‌عنوان مثال، واکسن هاری در پای راست و واکسن FeLV در پای چپ انجام می‌شد. این واکسن‌ها باید در پایین پاها، تا حد امکان دور از بدن تزریق می‌شد، تا در صورت بروز سرطان، قطع قسمت پایینی پا بتواند به‌عنوان یک گزینه درمان ارائه شود.
پس از اجرای توصیه‌های محل واکسیناسیون در سال ۱۹۹۶، سارکوم‌های ناحیه گردن در گربه‌ها طی ۱۰ سال بعدی کاهش یافت. با این حال، سارکوم در اندام‌های سینه‌ای و لگنی و شکم، به‌ویژه در سمت راست افزایش یافت.
از آنجایی که پس از سال ۱۹۹۶، پای راست گربه‌های واکسینه شده به رایج‌ترین محل سارکوم محل تزریق تبدیل شد، به طور منطقی فرض شد که واکسن هاری بیشترین عامل ایجاد سرطان است.
اهمیت تزریق به قسمت پایینی پا با افزایش سارکوم های جانبی شکم بعد از سال ۱۹۹۶ آشکار شد. اگر گربه در حالت خمیده باشد، تزریق واکسن به قسمتی که اندام لگنی فرض می‌شود می‌تواند منجر به تزریق جانبی شکم شود. زیرا وقتی گربه در وضعیت ایستاده قرار می‌گیرد، حالت پوست تغییر می‌کند.
در سال ۲۰۱۳، تیمی از محققان دامپزشکی مطالعه‌ای را منتشر کردند که نشان می‌داد واکسیناسیون در دم می‌تواند درمان جراحی سارکوم‌های مرتبط با واکسن را آسان‌تر و کمتر آسیب‌زا کند که به نوبه خود می‌تواند سرپرستان بیشتری را تشویق کند تا گربه‌های خود را برای درمان سرطان درمان کنند.
اگر دامپزشکی به سلامت حیوانات خانگی اهمیت می‌دهد باید تمرکز خود را بر اینکه کدام قسمت‌های بدن برای تزریق واکسن (و قطع عضو بعدی به‌عنوان درمانی برای سارکوم) بهتر هستند بردارد و در عوض مشخص کند که حیوان واقعاً به کدام واکسن بر اساس ایمنی بدن، سن، سبک زندگی، و قرار گرفتن در معرض خطر واقعی ابتلا به بیماری نیاز دارد.
تعداد بسیار کمی از دامپزشکان خطرات واقعی ابتلا حیوانات خانگی به بیماری را از حیوانی به حیوان دیگر ارزیابی می‌کنند. به‌عنوان مثال، بیشتر بیماری‌های عفونی در گربه‌ها زمانی منتقل می‌شوند که گربه‌های بیرون که واکسینه نشده باشند، با دیگر گربه‌های آلوده در فضای باز ارتباط برقرار کنند.
اما خطر ابتلا به بیماری برای گربه‌های واکسینه شده در داخل خانه که نهایتاً تنها برای پیاده‌روی با قلاده بیرون می‌روند چقدر است؟ نزدیک به صفر. خطر واقعی در ادامه واکسیناسیون بیش از حد این حیوانات است که در خانه امن هستند و در معرض تماس با سایر گربه‌ها قرار نمی‌گیرند.
واکسینوز: یک خطر واقعی
واکسینوز توسط اکثر دامپزشکان معمولی شناخته نشده است و بسیاری از سرپرستان حیوانات خانگی نیز با آن آشنا نیستند. اما ابتدا اجازه دهید در مورد آنچه که واکسینوز نیست صحبت کنیم.
این یک واکنش نامطلوب حاد و اغلب فوری به واکسن مانند آنچه در بالا توضیح داده شد نیست. عوارض جانبی یا حساسیت‌های مفرط، خواه خفیف (مانند بی‌حالی، علائم شبیه آنفولانزا، و غیره)، یا شدید (مانند شوک آنافیلاکتیک) که به‌وضوح با واکسیناسیون اخیر مرتبط است، به طور گسترده توسط جامعه دامپزشکی تأیید شده است. آنها به‌عنوان عوارض گاه‌به‌گاه یک روش اساساً ایمن در نظر گرفته می‌شوند.
از سوی دیگر، واکسینوز مشکلی است که فقط برخی دامپزشکان مایل به تصدیق آن هستند، با این حال، ذهنیت بسیاری از دامپزشکان از زمانی که سازمان‌های بهداشتی برجسته به عوارض جانبی بالقوه واکسن کووید اذعان کرده‌اند، نسبت به این مفهوم بازتر شده است.
واکسینوز واکنش بدن حیوان خانگی به واکسن‌هایی است که یک عارضه جانبی قابل‌توجه یا حساسیت مفرط را ایجاد نکرده باشد. اینها واکنش‌های مزمن نه‌تنها به ویروس تغییر یافته موجود در واکسن، بلکه به مواد شیمیایی، ادجوانت‌ها و سایر اجزای رده‌های سلولی کشت بافت - و همچنین تغییرات ژنتیکی احتمالی - هستند که می‌توانند توسط واکسن‌ها ایجاد شوند.
دکتر ریچارد پیتکرن، دارای مدرک دکترای ایمونولوژی و همچنین متخصص و مدرس مشهور جهانی در هومیوپاتی دامپزشکی، و همچنین نویسنده کتاب‌های "راهنمای مراقبت‌های بهداشتی جامع برای حیوانات خانگی"، "راهنمای کامل دکتر پیتکرن برای سلامت طبیعی سگ‌ها و گربه‌ها" واکسینوز را این‌گونه تعریف می‌کند:
"واکسینوز را باید به‌عنوان اختلال در نیروی حیاتی توسط واکسیناسیون درک کرد که منجر به تغییر ذهنی، احساسی و فیزیکی می‌شود که در برخی موارد می‌تواند یک وضعیت دائمی باشد."
به گفته پیتکرن، واکسن‌هایی که برای محافظت از حیوانات خانگی در برابر بیماری‌های حاد طبیعی در نظر گرفته شده‌اند، شرایط مزمن با ویژگی‌های همان بیماری را ایجاد می‌کنند که قرار بود واکسن از آنها پیشگیری کند. این تبدیل در آزمایشگاه اتفاق می‌افتد، جایی که ویروس‌های طبیعی برای ساخت واکسن اصلاح می‌شوند.
درحالی‌که ویروس طبیعی واکنش قوی سیستم ایمنی را ایجاد می‌کند، ویروس آزمایشگاهی اصلاح‌شده‌ی موجود در واکسن منجر به واکنش زیادی توسط سیستم ایمنی حیوان نمی‌شود. در عوض، پتانسیل ایجاد تغییرات مزمن در بدن را دارد که می‌تواند منجر به بیماری شود.
تزریق واکسن نیز با نحوه ایجاد طبیعی یک بیماری در بدن حیوان بسیار متفاوت است. واکسن‌ها حاوی چندین ماده بالقوه واکنش‌پذیر از جمله فلزات سنگین، باکتری‌های جهش‌یافته / کشت سلولی، محرک‌های ایمنی (ادجوانت)، پروتئین‌های خارجی و نگهدارنده‌های شیمیایی هستند.
همه این سموم با تزریق مستقیم به خون و لنف، اولین خطوط دفاعی معمول از جمله پوست، بینی، غشاهای مخاطی، بزاق و غیره را دور زده و وارد می‌شوند؛ بنابراین نه‌تنها ویروس تغییر یافته در آزمایشگاه در واکسن غیرطبیعی است، بلکه نحوه ورود آن به بدن حیوان نیز بسیار غیرطبیعی است. وقتی از این منظر به وضعیت نگاه می‌کنید، به‌راحتی می‌توانید ببینید که چگونه واکنش‌های غیرطبیعی ایمنی می‌تواند توسط واکسیناسیون ایجاد شود.
علائم واکسینوز
معمول:
- بی‌حالی
- ریزش مو
- تغییر رنگ مو در محل تزریق
- تب
- درد
- سفتی بدن
- کاهش اشتها
- ورم ملتحمه
- عطسه کردن
- زخم‌های دهان
جدی:
- سرکوب سیستم ایمنی
- تغییرات رفتاری
- لک‌وپیس
- کاهش وزن
- کاهش تولید شیر (در ماده)
- لنگیدن
- گرانولوم و آبسه
- کهیر
- تورم صورت
- حساسیت بیش از حد آلرژیک
- بیماری تنفسی
- التهاب لایه میانی چشم آلرژیک
شدید:
- سارکوم محل تزریق (سرطان)
- آنافیلاکسی یا بیش‌دفاعی
- آرتریت خودایمنی
- پلی آرتریت
- استئودیستروفی هیپرتروفیک (یک نوع بیماری استخوان)
- کم‌خونی همولیتیک خودایمنی
- ترومبوسیتوپنی (کاهش پلاکت) با واسطه ایمنی
- تیروئیدیت
- گلومرولونفریت (نوعی بیماری کلیوی)
- میوکاردیت (التهاب عضلات قلب)
- آنسفالیت (التهاب مغز) یا پلی نوریت
- تشنج
- سقط‌جنین
- ناهنجاری‌های مادرزادی
- مرگ جنینی
- ناباروری
چگونه از حیوان خانگی خود در برابر آسیب ناشی از واکسن محافظت کنید
پروتکل واکسیناسیون دکتر کرن شاو بِکِر این است که اولین دوره واکسن برای سگ‌ها (دیستمپر، پاروا، آدنوویروس) یا واکسن گربه‌ها (پنلوکوپنی، کلسی، هرپس) را قبل از ۱۲ هفتگی، معمولاً در حدود ۹ تا ۱۰ هفتگی، انجام دهید. دوره دوم بین ۱۵ تا ۱۶ هفتگی انجام شود. دو هفته پس از دور دوم، یک آزمایش تیتر آنتی‌بادی (از طریق یک خون‌گیری ساده) انجام شود تا پزشک مطمئن شود حیوان در برابر بیماری ایمن شده و فقط واکسینه نشده است.
آزمایش‌های تیتر بعدی را می‌توان هر چند وقت یکبار که سرپرست لازم می‌داند (بیشتر دامپزشکان هر ۱ تا ۳ سال را پیشنهاد می‌کنند) انجام شود تا اطمینان حاصل شود که سگ یا گربه‌شان همچنان در برابر بیماری ایمن است، با توجه به این که مصونیت در برابر بیماری‌های اصلی بسیار طولانی‌تر از دستورالعمل‌های واکسیناسیون فعلی است و اغلب برای طول عمر حیوان کفایت می‌کند. دکتر بِکِر معمولاً برای گربه‌های خانگی بعد از واکسن‌های اولیه‌شان آزمایش تیتر انجام نمی‌دهد، زیرا قرار گرفتن آنها در معرض بیماری تقریباً صفر است.
وقتی نوبت به واکسن هاری می‌رسد، دکتر بِکِر توصیه می‌کند اولین واکسن را در ۶ ماهگی بزنید و بعد طبق قانون کشور خود تمدید کنید؛ مثلاً در آمریکا، باید ۱ سال بعد و بعد از آن هر ۳ سال یکبار تجدید شود. کمپین محافظت از حیوانات خانگی دکتر جان راب در تلاش است تا قوانین اجباری واکسیناسیون بیش از حد هاری را در هر ایالت اصلاح کند و به‌جای آن آزمایش برای ایمنی در برابر هاری را بپذیرد.
دکتر راب می‌گوید: "این بسیار ساده است. ما برای ایجاد مصونیت واکسن می‌زنیم. ما می‌توانیم این ایمنی را با یک آزمایش خون ساده به نام تیتر اندازه‌گیری کنیم."
دکتر بِکِر معمولاً واکسن‌های غیر اصلی را توصیه نمی‌کند. هر واکسنی که حیوان خانگی شما دریافت می‌کند باید معیارهای زیر را داشته باشد:
- اول، سگ یا گربه شما باید سالم باشد. اگر او آلرژی، مشکلات غدد درون‌ریز، اختلال عملکرد اندام، سرطان (یا نجات یافته از سرطان)، صرع یا سایر مشکلات پزشکی داشته باشد، کاندیدای دریافت واکسن نیست.
- این واکسن برای یک بیماری تهدید کننده زندگی است (در نتیجه واکسن برای اکثر بیماری‌های غیر اصلی لازم نیست).
- حیوان خانگی شما در معرض خطر قرار گرفتن در معرض این بیماری است.
- این واکسن هم مؤثر و هم بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود (بیشتر این واکسن‌ها، به‌ویژه باکتری‌های لایم و لپتو این گونه نیستند.)
- حیوان خانگی شما هرگز واکنش نامطلوبی به واکسن نداشته است. حیوان خانگی را که هر نوع واکنشی قبلاً نسبت به واکسن داشته است واکسینه نکنید.
همچنین مهم است که بدانیم واکسن‌های غیر اصلی تنها در ترکیب با سایر واکسن‌ها در دسترس هستند که برخی از آنها می‌تواند اصلی باشد. توصیه می‌کنم با دامپزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که هیچ یک از واکسن‌های غیر اصلی در کنار واکسن‌های اصلی که حیوان خانگی شما دریافت می‌کند، استفاده نمی‌شود.
متأسفانه، بیشتر دامپزشکان واکسن‌ها را جداگانه ندارند، بنابراین ایده خوبی است که بخواهید که ویال واکسن را ببینید. همچنین سعی کنید دامپزشکی را پیدا کنید که پروتکل واکسن و آزمایش تیتر را بر اساس نیازهای فردی حیوان خانگی شما انجام می‌دهد.
منبع:
فرم نظردهی