آموزش و تربیت
چگونه از گازگرفتن و چنگ زدن گربهها جلوگیری کنیم؟
رفتارهای پرخاشگرانه در گربهها همچون گازگرفتن و چنگ زدن اغلب ریشه در رفتاری دارد که از سرپرست خود آموختهاند یا در تعامل با او تکرار کردهاند. بچهگربهها گازگرفتن و چنگ زدن را بهعنوان بخشی طبیعی از فرایند رشد خود یاد میگیرند، و اگر زودتر آموزش نبینند، متوجه نمیشوند که استفاده از چنگال و دندانهایشان چه زمانی مناسب نیست.
چرا گربهها گاز میگیرند و چنگ میزنند؟
دلایل مختلفی وجود دارد که در ادامه با جزئیات بیشتری به آنها پرداخته میشود اما به طور عمده گازگرفتن تهاجمی اغلب در حین نوازش اتفاق میافتد بهخصوص زمانی که فرد زبان بدن گربه را نمیفهمد یا نادیده میگیرد. درحالیکه برخی از گربهها دوست دارند ساعتهای متوالی نوازش شوند، گاهی اوقات گربهها به دلایلی، بیش از حد تحریک میشوند و میخواهند از نوازش شدن بیشتر کنارهگیری کنند، اما نمیدانند چگونه به شما این را نشان دهند که چه زمانی باید این کار را متوقف کنید.
مطالعه بیشتر: روش صحیح نوازش گربه
یک گربه آزرده، احساسات خود را با باریک کردن چشمان خود و گوشهای عقب کشیده نشان میدهد. اگر به این نشانهها توجه نکنید ممکن است با یک گاز به شما پاداش داده شود. به سیگنالهای بدن گربه توجه کنید و هر کاری را که انجام میدهید برای جلوگیری از تشدیدِ پرخاشگری، متوقف کنید. هنگامی که میدانید محرکهای گربه شما برای پرخاشگری چیست، میتوانید این تعاملات را محدود کنید یا به طور کامل از آنها خودداری کنید. برای برخی از گربهها، محرک ممکن است نوازش آنها روی شکم، نوازش طولانیمدت آنها، یا هنگام نوازش آنها در نزدیکی پایه دم باشد. بیاموزید که گربه شما از چه چیزهایی لذت میبرد و از چه چیزهایی لذت نمیبرد و هنگام نوازش آنها از آن پیروی کنید.
نشانههای بدن گربه قبل از پرخاشگری
اگر گربه شما شروع به نشان دادن علائم رفتار پرخاشگرانه کرد، مهم است که آرام و خونسرد بمانید. از هرگونه واکنش بزرگ مانند فریاد زدن، داد زدن یا هل دادن گربه خود اجتناب کنید، زیرا مطمئناً اوضاع را تشدید میکند.
علائم فیزیکی پرخاشگری عبارتاند از:
دم
- تکان دادن دم: اگر دم گربه شما به جلو و عقب حرکت میکند، ممکن است نشان دهنده این باشد که در حال بررسی اطراف خود است یا میتواند نشان دهنده آشفتگی او باشد.
- دم پف کرده: این یک علامت هشدار دهنده بزرگ است که نشان میدهد گربه شما از چیزی عصبانی است. او خودش را بزرگتر و ترسناکتر نشان میدهد تا تهدیدی را که متوجه میشود دفع کند.
گوشها
- گوشها متمایل به عقب: متمایل شدن گوشها به عقب میتواند نشان دهنده این باشد که گربه شما عصبی، مضطرب یا حتی تحریک شده است.
- گوشهای صاف: گوشهای صاف روی سر نشانگر گربهای عصبانی یا پرخاشگر است که احساس ترس میکند و در حالت دفاعی است.
سبیلها:
- سبیلهای پهن شده: وقتی سبیلهای گربهتان به عقب و روی صورتش صاف است، احتمالاً احساس ترس میکند یا در حالت دفاعی است.
- سبیلها به جلو: سبیلهای رو به جلو به این معنی است که گربه شما در حال بررسی چیزی است. همچنین ممکن است نشانهای از این باشد که او میخواهد هر چیزی را که در مقابلش است گاز بگیرد.
در ادامه لیستی از رایجترین الگوهای رفتاری در مورد رفتارهای تهاجمی و راهحلهای پیشنهادی ما آمده است.
خشونت بازی/شکار
خشونت بازی/شکار گربهها شامل رفتارهای عادی شکار و کشتن در آنها است. در بسیاری از گربهها، بازی آنها بیش از حد تهاجمی میشود، زیرا سرپرستان آنها زمانی که بچه بودند این رفتار را تشویق میکردند. وقتی بچهگربهها کوچک هستند، بازی کردن با دست با گربه جذاب به نظر میرسد. بااینحال، این کار به گربه آموزش میدهد که دستها (۱) تهدیدکننده و (۲) بازی کردن با آنها جذاب است. وقتی آنها کوچک هستند شاید این کار آسیبی به شما نرساند اما یک گربه بالغ با دندانهای نیش بلند چندان جالب نیست! برای بسیاری از گربههای بالغ که هنوز به طور نامناسب بازی میکنند، یا غریزه شکار خود را به سمت انسانها یا حیوانات دیگر در خانه معطوف میکنند، مشکل اساسی معمولاً خستگی و انرژی اضافی است. گربههایی که بهویژه قلمرو طلب هستند ممکن است بیشتر در معرض رفتار تهاجمی باشند. برای رفع مشکل، هرگز با گربه خود بازی خشن نکنید، بلکه مهمتر از آن، به طور منظم با آنها بازی کنید.
مطالعه بیشتر: اسباب بازی های مورد علاقه و مناسب برای گربه ها
مطالعه بیشتر: تفاوت بازی و دعوای گربهها
پرخاشگری مرتبط با نوازش کردن (تحریک بیش از حد)
پرخاشگری مرتبط با نوازش (تحریک بیش از حد) ناامیدکننده و ترسناک است. یک دقیقه همه چیز خوب پیش میرود و لحظهای بعد گربه به طور همزمان در هفت جهت حرکت میکند و شما از گاز یا خراشهای متعدد در حال خونریزی هستید. گربهها موجودات بسیار حساسی هستند و ممکن است گربه نتواند تحریکات زیاد را تحمل کند. یا مناطق «ممنوعه» خاصی وجود دارد که مطمئناً در صورت نزدیک شدن شما به آن مناطق آسیب خواهید دید. ممکن است مشکل درد در بدن یا خاطره بدی باشد، اما دلیل هر چه باشد، تعداد کمی از گربهها بدون هشدار حمله میکنند، هرچند ممکن است اینطور به نظر برسد. این مهم است که در زبان بدن گربهها متخصص شوید.
گشاد شدن یا "سیاه شدن" چشمها (گشاد شدن مردمکها)، گوشها برگشته به عقب، تکان خوردن دم، صاف شدن سبیلها روی صورت، اینها همه نشانه یک حمله قریبالوقوع است. ترفند این است که قبل از اینکه گربه احساس کند لازم است قدم بعدی را بردارد، توقف کنید. هرگز سعی نکنید گربه را مهار کنید! بهآرامی تمام قسمتهای آسیبپذیر بدن خود را از مجاورت گربه دور کنید. یا اگر امکانپذیر نیست، سعی کنید حواس گربه را پرت کنید تا توجه گربه به چیزی که آسیبی نمیبیند، مانند اسباببازی معطوف شود یا میتوانید بالشی کوچک یا جورابهای گلوله شده را پرتاب کنید. مطمئن شوید که اسباببازی را در مکانهای استراتژیک در اطراف خانه بگذارید تا همیشه در کنار شما وجود داشته باشد و البته، بازی کمک میکند تا مقداری از استرس و اضطرابی که ممکن است در حساسیت گربه نقش داشته باشد، از بین برود.
پرخاشگری تغییر جهت داده شده
ممکن است از خود بپرسید: "چرا گربه من بیدلیل مرا گاز میگیرد؟" پرخاشگری تغییر جهت داده شده زمانی رخ میدهد که گربه ترسیده یا آزرده شده باشد، اما بهجای اینکه به دنبال علت واقعی برود، گربه در عوض خشونت خود را به سمت نزدیکترین هدف هدایت میکند. اغلب این قربانی بیگناه، گربه یا حیوان خانگی دیگری در خانه یا سرپرست حیوان است. در نتیجه، دیدن قربانی همه آن حس بد را دوباره زنده میکند و گربه بدون هیچ دلیلی به حمله ادامه میدهد.
بهعنوانمثال گربه شما ممکن است از دیدن یک گربه غریبه از پنجره ناراحت شود و با حمله به اولین چیزی که در مجاورت آن میبیند - چه شما یا یک گربه دیگر - واکنش نشان دهد.
ابتدا گربه خود را به جایی ببرید که گربه غریبه را نبیند. بعد، به گربه خود اطمینان دهید. وقت اضافی را صرف نوازش و بازی با او کنید. وقتی گربهتان میتواند با آرامش تعامل داشته باشد، به گربهتان تشویقی بدهید. در موارد شدید خشونت شدید، دامپزشک شما ممکن است دارویی تجویز کند تا به گربه شما کمک کند احساس اضطراب کمتری داشته باشد. اگر میدانید صاحب گربه کیست، میتوانید مؤدبانه از همسایههایتان بخواهید که حیوان را در داخل خانه نگه دارد تا از حملات خشونتآمیز مجدد جلوگیری شود.
اگر موضوع بین دو گربه باشد، بهترین اقدام در این مورد جدایی کامل و سپس معرفی مجدد تدریجی است، گویی این دو هرگز ملاقات نکردهاند. البته، اگر به دنبال جلوگیری از گاز گرفتن یا حمله گربه به خود هستید، بازی به گربه نیز به شما کمک خواهد کرد. این به گربه یک خروجی قابل قبول برای اعمال خشونت خود میدهد و اعتماد قربانی را باز میگرداند.
مطالعه بیشتر: آشنا کردن و معرفی دو گربه به هم
پرخاشگری ناشی از ترس
پرخاشگری ناشی از ترس چیزی است که همه دامپزشکان با آن آشنا هستند. پرخاشگری ناشی از ترس بر اساس این نظریه عمل میکند که "بهترین دفاع یک حمله خوب است." اما پرخاشگری ناشی از ترس میتواند در هر موقعیتی رخ دهد که گربه هم احساس خطر میکند و هم به دام افتاده است.
سیستم عصبی سمپاتیک با عکسالعمل "جنگ یا گریز" وارد میشود. اگر جایی برای فرار نیست، تنها گزینه مبارزه است. یک گربه ترسیده به خودی خود بسیار ترسناک است. این گربهای است که میتواند به شما صدمه بزند. خیلی مراقب باشید! باز هم تکرار میکنیم که بازی با گربه به سطح کلی اضطراب گربه کمک میکند و او را خسته میکند!
پرخاشگری در گربه عقیم نشده
پرخاشگری در گربه عقیم نشده شامل پرخاشگری مادری (رفتاری کاملاً طبیعی در یک گربهی مادر هنگام دفاع از بچهگربههایش)، و هم پرخاشگری گربههای نر قلمرو طلب میشود. گربههای عقیم نشده، چه نر و چه ماده، تهاجمیتر و همچنین بهشدت قلمرو طلب هستند و همچنین میتوانند ادرار را بر روی هر سطحی بپاشند. راهحل: عقیم کردن!
مطالعه بیشتر: چرا باید گربه خود را عقیم کنیم؟
پرخاشگری بعد از جدایی موقت
پرخاشگری بعد از جدایی موقت زمانی رخ میدهد که یکی از گربهها از خانه خارج شده باشد، مثلاً به دامپزشک، آرایشگر یا مقصد دیگری رفته باشد، و وقتی به خانه برمیگردد، گربه یا گربههای دیگر بهشدت نسبت به او تهاجمی رفتار میکنند. یک تئوری این است که درحالیکه گربهها برای شناسایی گربههای دیگر به حس بویایی خود بسیار وابسته هستند. هنگامی که گربه بازگشته بوی متفاوتی میدهد (بوی شامپو، بیهوشی و غیره)، این ظن را ایجاد میکند که او یک بیگانه است و باید بیرون رانده شود. برخی برای از بین بردن این نوع پرخاشگری یک قطره عصاره وانیل را روی بدن همه گربهها میزنند و ادعا میکنند که این کار جواب میدهد. من آن را امتحان نکردهام. همچنین جدایی موقت گربهها در خانه از هم ممکن است مشکل را حل کند. اما گاهی اوقات نیاز به یک معرفی مجدد کامل وجود دارد.
پرخاشگری گربه شوخی نیست، بهخصوص اگر خانه یا زندگی گربه را تهدید کند. رفع مشکل زودتر از زمانی که رفتار ریشه دوانده باشد بسیار آسانتر است. بازی منظم در وهله اول از بروز بسیاری از مشکلات رفتاری جلوگیری میکند، بنابراین به محض ورود گربه جدید به خانه، این روال را تنظیم کنید (اگرچه هیچوقت برای شروع دیر نیست!) و تحت هیچ شرایطی لطفاً جراحی برداشتن ناخن را بهعنوان یک راهحل تلقی نکنید. متخصصان بر این باورند که این عمل جراحی گربههای پرخاشگر را پرخاشگرتر میکند و گاز گرفتن گربه بسیار جدیتر از خراش آنها است.
در موارد شدید، ممکن است درحالیکه سایر روشهای رفتاری معرفی میشوند، نیاز به دارو نیز باشد.
علل پزشکی
هنگامی که مشکلات رفتاری جدید و غیرعادی در گربه شما ایجاد میشود، از جمله گازگرفتن و چنگ انداختن بهصورت تهاجمی، میتواند نشانهای از یک بیماری نیز باشد. وجود زخم، ناراحتی از کنه یا کک، تا عدم تعادل هورمونی مانند پرکاری تیروئید از جمله این موارد میتواند باشد.
اگر یک گربه آرام به طور ناگهانی و غیرقابلتوضیح به شما پرخاشگری میکند، بهخصوص در هنگام دست زدن به او، مراجعه به دامپزشک ضروری است. دامپزشک درد یا ناراحتی را تشخیص میدهد و در صورت لزوم آزمایش خون نیز انجام خواهد شد.
هایپراستزی (حساسیت بیش از حد)
هایپرستزی یک وضعیت نادر است که در برخی از گربهها بهصورت نظافت بیش از حد و مکرر یا رفتار پرخاشگرانه دیده میشود. این عارضه ابتدا در گربهها در حدود یک سالگی ظاهر میشود و در گربههای سیامی، برمهای و حبشی شایع است. از علائم هایپراستزی میتوان به لیس زدن بیش از حد و آسیب زدن به خود، پرخاشگری بیدلیل و ناگهانی و در موارد شدید تشنج اشاره کرد.
اگرچه بحثهایی در مورد علت ایجاد آن وجود دارد، برخی از دامپزشکان معتقدند که هایپراستزی یک وضعیت عصبی مشابه حملات ترس در انسان است، برخی کارشناسان معتقدند که این حملات توسط استرس ایجاد میشود و برخی دیگر آن را با نوعی اختلال تشنج مرتبط میدانند. گربهای با رفتار تهاجمی ناگهانی (مانند گازگرفتن) که دچار تشنج میشود باید از دامپزشک یا متخصص دامپزشکی تحت آزمایش سیستم عصبی قرار گیرد.
برای جلوگیری یا توقف حملات هایپراستزی پس از شروع آن، انداختن حوله یا پتو روی گربه میتواند به مهار آن یا مختل کردن آن کمک کند. در برخی موارد، دامپزشک ممکن است داروهای ضد اضطراب یا ضدتشنج را برای کمک به مهار تشنج و سایر رفتارها تجویز کند.
چگونه گازگرفتن و خراشیدن گربه را متوقف کنیم:
ایجاد مرز و محدوده:
یکی از اولین قوانین که تمام سرپرستان گربه باید بدانند این است که: به گربه خود یاد دهید که دستهای شما اسباببازی نیستند! این رفتاری است که باید در زمانی که گربهها جوان هستند در آنها ایجاد و اصلاح کنید. اگر این توصیه را نادیده بگیرید، آن چنگالها و دندانهای کوچک بهزودی به قلابهایی تبدیل میشوند و زخمهایی عمیق را به شما متحمل خواهند کرد. از دستان خود بهعنوان اسباببازی آنها استفاده نکنید زیرا بهاحتمال زیاد وقتی بچه گربه هستند به شما آسیبی نخواهند رساند، اما پس از رشد کامل، آنها هنوز فکر میکنند که با وجود داشتن آروارهها و چنگالهای بزرگتر و قویتر، همچنان میتوانند به این روش بازی کنند. دستها فقط باید برای نوازش و حمل آنها استفاده شوند. باید از همان بچگی این آموزش به گربه داده شود که هر نوع گازگرفتن برای شما دردناک است، حتی زمانی که ممکن است دردناک نباشد. هنگامی که این مورد ثابت شد، باید رفتار بازیگوشانه را بر اشیاء دیگر هدایت کنید. برای بازی تعاملی با گربهها یکی از بهترین گزینهها استفاده از اسباببازیهایی است که شامل یک دسته چوبی یا پلاستیکی و یک بند متصل به آن میشود. در سر دیگر بند پرهای تزئینی یا عروسک قرار دارد. این نوع اسباببازی به شما اجازه میدهد هدف دیگری غیر از دستان خود را برای بازی به گربه ارائه دهید و همچنین دستان و بدن شما را در موقعیتی قرار میدهد که به اشتباه مورد حمله از طرف دندان یا چنگالهای گربه قرار نگیرید. نمونههایی از این نوع اسباببازی در زیر لینک شده است.
گاهی اوقات اگر گربه عادت به گازگرفتن و خراشیدن داشته باشد، تربیت او برای منع از این رفتار دشوار است. این کار به صبر و زمان نیاز دارد، اما میتوانید به گربه خود بیاموزید که ترجیح میدهید هدف حملات او نباشید، حتی اگر گربه به آن بهعنوان زمان بازی نگاه کند. همانطور که گفته شد بهترین کار بازی تعاملی با گربه با اسباببازیهایی است که برای این کار طراحی شدهاند و حذف کامل دستان خود بهعنوان یک وسیله بازی است.
چند راهکار وجود دارد که میتوانید انجام دهید تا از حملات گربه در حین بازی فاصله بگیرید:
ناخنهایش را کوتاه کنید. کوتاه کردن ناخن باید به طور منظم باید انجام شود. بههیچعنوان گربهای را که چنگ میزند تحت عمل جراحی برداشتن کامل ناخن قرار ندهید، اما کوتاه نگه داشتن آن ناخنها میتواند حملات احتمالی را برای شما کمتر دردناک کند.
بگویید نه! " از کلمه "نه" یا هر عبارت تککلمهای دیگری میتوانید برای اصلاح رفتار حیوان خانگی خود استفاده کنید. از این یک کلمه بهعنوان کلمه "اصلاح" خود استفاده کنید و در استفاده از آن ثابتقدم باشید. فریاد نزنید، بلکه آن را با صدای بلند و واضح بگویید. این ممکن است گربه را مبهوت کند، اما برای ازبینبردن تمرکز گربه عمل میکند. درحالیکه توجه گربه خود را جلب کردهاید، بهآرامی دست خود را از چنگال او بردارید. دست خود را سریع عقب نکشید وگرنه گربه فکر میکند بازی دوباره شروع شده و دوباره سعی میکند دست شما را بگیرد.
گربه را از پوست پشت گردنش بگیرید. این کار فقط باید در شرایط شدید انجام شود، جایی که میترسید گربه شما همچنان به شما صدمه بزند. این تنبیهی را تقلید میکند که یک گربه مادر برای یک بچه گربه سرکش انجام میدهد. گربه را از پوست پشت گردنش بگیرید و گربه را بلند کنید و به قسمت دیگری از خانه یا اتاق ببرید. این به شکستن رفتار و حذف آنها از موقعیتی که باعث درد شما میشود کمک میکند. پس از اصلاح، سعی کنید رفتار آنها را به چیزی که مناسب است هدایت کنید.
توجه آن را به چیز دیگری جلب کنید. گازگرفتن دستها یا پاها برای بازیگوشی اغلب به این دلیل اتفاق میافتد که حوصله گربه شما سر رفته و به دنبال یک شیء برای بازی میگردد. ۱۵ دقیقه با یک اسباببازی تعاملی با او در طول روز بازی کنید. شما همچنین میتوانید آنها را به یک اسکرچر هدایت کنید. این امر نهتنها رفتار آنها را بهمرور اصلاح میکند، بلکه به آنها یک خروجی مناسب برای رفتارشان نیز ارائه میدهد.
گربه خود را بشناسید. وظیفه شماست که از تغییرات در رفتار یا وضعیت فیزیکی گربه خود آگاه باشید. سعی کنید بهمرور گربه را به لمس بدنش عادت دهید و به طور روتین بدن گربه خود را لمس کنید تا عادت داشته باشد که تمام قسمتهای بدنش، از سر تا پایش توسط شما لمس شود. البته به علائم هشداردهنده پرخاشگری نیز توجه داشته باشید.
اگر گربه شما هنوز گاز میگیرد
با دامپزشک خود قرار ملاقات بگذارید. آنها احتمالاً سؤالات زیادی در مورد نوع رفتار، شرایط به وجود آمدن آن رفتار، محیط خانه و تکنیک شما در اصلاح خواهند داشت. در برخی موارد، آنها برای شرایط خاصی که میتواند باعث افزایش پرخاشگری شود، آزمایش خون را توصیه میکنند. اگر دامپزشک نتواند به حذف رفتار کمک کند، شما را به یک متخصص رفتارشناسی ارجاع میدهد.
منابع
https://www.jacksongalaxy.com/blog/aggression-in-cats
https://www.thesprucepets.com/aggression-towards-people-551796
فرم نظردهی